Welkom op onze
blogpagina!

Als moeder is omgebracht door vader en er zijn leden uit beide families die graag voor de kinderen willen zorgen, hoe neem je dan de juiste beslissing? Een verhaal van Laura Goei uit de juridische praktijk van de jeugdbescherming.  

Sommige zaken blijven je bij. Maar hoeveel indruk zo’n zaak ook op jou maakt als professional, je bent slechts tijdelijk betrokken. Het kind zal de gevolgen van de besluiten en adviezen die je als professional vanuit jouw rol neemt en geeft zijn hele leven lang doorleven. En daarom kan het soms goed zijn om het perspectief van de kinderen in het oog te houden: 

Mijn broertje en ik geven de politiemeneer een handje. Een andere politiemevrouw draagt mijn twee zusjes. We lopen met z’n allen naar buiten. Daar wachten Pieter* en Samira* van Jeugdbescherming west. Ze zeggen “hallo” en praten tegen ons. Ze lijken aardig. Ik zie veel politieauto’s en een ambulance. Mijn broertje en ik klimmen in de autostoeltjes en Pieter en Samira tillen mijn zusjes erin. We vertrekken. Het laatste bekende wat ik zie is het huis waar we met papa en mama woonden. Het eerste onbekende wat ik zie is het huis van Jet en haar hond Ben. Mijn twee zusjes gaan logeren bij een ander huis. Ik hoop dat ik ze snel weer zie. Mama is dood. En papa moest met de politie mee. Maar wat gebeurt er nu met ons? 

Nooit een eenvoudig vraagstuk. Maar nu al helemaal niet. Pieter en Samira voeren de voorlopige voogdij uit over de kinderen. Aan hen en hun team de taak (trauma)hulp en opvang voor de kinderen te regelen en de ontwikkeling van de kinderen in de gaten te houden in afwachting van de vraag wat er is gebeurd en wat er met vader gaat gebeuren. Ze zullen naast de Raad voor de Kinderbescherming de rechtbank een advies moeten geven over de vraag waar de kinderen moeten opgroeien en wie belast moet worden met het gezag.  

Opties in de familie 

De kinderen hebben (gelukkig) familie die erg betrokken is. Vaders broer en lievelingsoom van de kinderen wil de kinderen tot volwassenheid verzorgen en opvoeden. Ook moeders zus en zwager willen de kinderen opvangen. Beide plekken lijken op het oog geschikt. De lievelingsoom van de kinderen is met goed resultaat gescreend door een pleegzorgaanbieder. Ook de tante en oom moederszijde zijn met goed resultaat gescreend. The tricky part? Vaders broer is alleenstaand en werkeloos. Maar hij woont wel in Nederland. Moeders familie bestaat niet alleen uit tante en oom maar ook uit grootouders en verdere familie. Maar ze wonen allemaal in het land van herkomst van moeder en niet in Nederland. Plaatsing daar betekent dus ook emigratie van de kinderen. Geen van beide opties ligt meteen voor de hand. Vier jonge getraumatiseerde kinderen tot volwassenheid opvoeden en begeleiden is op zijn zachtst gezegd zwaar. Maar het belang van de kinderen voorop stellen betekent ook dat niets per definitie op voorhand uit te sluiten is. 

Niemand op dezelfde lijn 

Wat de situatie nog lastiger maakt? Niemand is het eens over het perspectief van de kinderen. De families niet, maar ook de professionals niet. Beide families achten elk zichzelf natuurlijk het beste in staat om voor de kinderen te zorgen. De Raad voor de Kinderbescherming vindt de plek bij de oom kwetsbaar en onvoldoende stabiel maar wil de kinderen niet ook nog een emigratie aandoen. Zij adviseert een neutraal pleeggezin in Nederland om de kinderen voor de zekerheid ook uit de spanningen tussen de families te houden. En Jeugdbescherming west als voorlopig voogd? Wij zien geen reden om af te wijken van het uitgangspunt dat kinderen het beste in hun familie/netwerk kunnen opgroeien. De vraag is: bij welke familie? 

Wegen, wegen en nog eens wegen 

We kijken naar en wegen alle omstandigheden: de positieve screeningen, de verwachte stabiliteit van de plaatsingen, de aanwezigheid van moeder- en vaderfiguren en de ruimte die de kinderen zullen hebben voor rouw- en traumaverwerking en evt. beperkende of bevorderen factoren hiervoor, zoals de laatste rustplaats van moeder, ruimte om boos te kunnen zijn op vader en de ruimte om contact te houden met de andere familie. Hierbij is voor ons het belangrijkst dat de kinderen op 1 plek met zijn vieren als broers en zussen tot volwassenheid kunnen opgroeien binnen 1 gezin.  

We komen tot de conclusie dat plaatsing bij de familie van moeder al met al het meest tegemoet komt aan wat de kinderen nodig hebben nu en in de toekomst. De emigratie zal een extra beroep doen op de veerkracht van de kinderen, maar de kinderen leven nog in de overlevingsstand. Als ze tot rust gaan komen en tot verwerking van hun geschiedenis, dan liever op een woonplek die zoveel mogelijk stabiel is en waar ze naar beste inschatting tot volwassenheid kunnen blijven. De oudste kinderen spraken thuis de moedertaal van moeder met haar en de jongste twee zullen de taal gezien hun jonge leeftijd op een natuurlijke wijze oppikken. Zo zullen we de rechtbank dan ook adviseren. Intussen is ook duidelijk dat vader voorlopig niet zal vrijkomen.  

Geen ideale oplossing meer 

Als beide ouders om wat voor reden dan ook wegvallen, is er voor kinderen geen ideale oplossing meer. Er zijn alleen nog slechte en minder slechte oplossingen. Wij zijn er al wikkende en wegende van overtuigd geraakt dat plaatsing bij de familie van moeder en het toewijzen van het gezag aan hen de minst slechte lange termijn-oplossing is voor deze kinderen en hen de meeste kans zal bieden. En zowel de rechtbank als later het Hof blijken dat later gelukkig met ons eens te zijn. We gunnen deze kinderen die zoveel hebben meegemaakt en door alle juridische procedures om hun toekomst inmiddels al anderhalf jaar wachten op duidelijkheid, een warme en stabiele opgroeiplek. Eentje waar het ook slecht met ze mag en kan gaan omdat ze eindelijk zullen kunnen toekomen aan het rouw- en traumaproces over wat hun gezin is overkomen.  

 Laura Goei, senior jurist 

Natuurlijk zijn de namen in dit artikel om privacyredenen gefingeerd,