Welkom op onze
blogpagina!

What the fuck gebeurt hier? Dat is wat ik denk als ik naar de Afrikaanse moeder kijk die zich hysterisch huilend op de grond stort. Het gebeurt op het moment dat ze afscheid neemt van haar kinderen na een begeleid bezoek. Haar twee kindjes lijken in eerste instantie redelijk onaangedaan, maar beginnen op een gegeven moment ook allebei hartverscheurend en onbedaarlijk te huilen. Hoe krijg ik haar in vredesnaam kalm, zodat de kinderen op een goede manier afscheid van hun moeder kunnen nemen en ik de moeder op een rustige manier naar huis kan brengen? Tegelijkertijd schieten er ook gedachten door m’n hoofd dat ik hierover met de moeder in gesprek moet. We willen immers niet dat de kinderen na elk bezoek overstuur raken. Maar hoe kom ik te weten wat er achter dit gedrag zit?

Ik doe mijn uiterste best om iedereen te kalmeren. De kinderen gaan nog wat nasnikkend met de pleegouders mee en ik blijf met de moeder nog even zitten tot ze tot rust is gekomen. Ze geeft aan het erg moeilijk te vinden dat de kinderen zo hard moesten huilen.

In gesprek samen

Ik spreek moeder later die week en vraag haar wat maakte dat ze zó emotioneel was bij het afscheid nemen. Ze vertelt dat het in haar cultuur normaal is dat emoties op die manier geuit worden. ‘Anders denken mijn kinderen dat ik het niet erg vind dat ze nu niet bij mij wonen en dat ik ze niet mis.’ Ik leg haar uit hoe wij daar met onze westerse bril naar kijken. Wij zijn van mening dat een ouder zijn of haar emoties in bedwang moet kunnen houden, zodat de kinderen niet overstuur raken. Wij willen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat ook het afscheid rustig verloopt. Wij uiten emoties gewoonlijk niet op zo’n manier.

Ik geef aan dat ik begrijp dat dit in haar cultuur anders is dan wat wij in het westen gewend zijn. Zij zegt dit te begrijpen en dat ze ook niet wil dat haar kinderen overstuur raken. Samen bespreken we hoe we recht kunnen doen aan beide culturen. De kinderen zijn hier geboren en groeien hier op, maar hun Afrikaanse roots mogen zeker niet vergeten worden.

Verkeerd begrepen

Ik raak bij dit gezin betrokken vlak nadat de kinderen met spoed uithuisgeplaatst waren. De moeder heeft in haar leven veel meegemaakt en staat er alleen voor. Ik heb respect voor de manier waarop ze hoop blijft houden, maar zie ook dat het haar nog maar net lukt haar hoofd boven water te houden.

De moeder vertelt mij dat ze wegens de taalbarrière en cultuur al eerder verkeerd begrepen is. Ze spreekt slecht Nederlands en om die reden Engels, maar in de vertaling blijkt dit niet altijd goed te gaan. Zo heeft ze in een eerder gesprek met hulpverleners om ‘drugs for the children’ gevraagd. Dit werd opgevat als dat moeder drugs voor de kinderen wilde hebben, terwijl zij in feite om pijnstillers vroeg. Ook is haar opmerking ‘I can’t let the children starve to death’ op een andere manier geïnterpreteerd. Zij koos er juist voor om voedsel te kopen in plaats van andere dingen. Alleen was dat geen voedsel naar onze westerse maatstaven. En zij dachten dat ze bedoelde dat ze zelfs geen eten kon kopen.

Klik en vertrouwen

Wij hebben een klik en moeder geeft aan vertrouwen in me te hebben. We bespreken hoe zij het afscheid na de begeleide bezoeken voor zich ziet. Ze geeft aan dat ze niet wil dat haar kinderen overstuur raken, maar ze wil haar kinderen wél laten weten dat zij ze allebei enorm mist.

Als ik vraag of het een idee is dat ze tegen de kinderen zegt dat zij ze zo erg mist, maar dat het fijn is dat ze elkaar weer snel zullen zien, kijkt ze me vragend aan. ‘Ze zijn nog zo klein, begrijpen ze dat dan wel?’ is haar reactie. Ik vertel haar dat kinderen meer begrijpen dan wij denken en dat ze soms woorden beter begrijpen dan emoties. Moeder lacht en zegt het de volgende keer wel te willen proberen.

Afscheid gaat beter

Moeder kijkt me tegen het einde van het volgende begeleide bezoek vragend aan en ik knik haar bemoedigend toe. Ze gaat op haar knieën bij de kinderen zitten en de tranen stromen over haar wangen. Ze zegt: ‘Ik ben erg verdrietig omdat ik jullie zo mis, maar gelukkig zien we elkaar over een paar dagen weer. Ik denk elke dag aan jullie en bid tot God dat jullie weer snel thuis komen.’

Ook de kinderen moeten huilen, maar dat is maar even. Het lukt de moeder om te zeggen dat ze nu met de pleegouders mee moeten gaan en al handkusjes blazend nemen ze afscheid van elkaar. De moeder kijkt me aan, lacht door haar tranen heen en zegt: ‘Ik denk dat deze manier beter is voor mijn kinderen. Ik wil ze niet aan het huilen maken en ik denk dat zij rustiger konden blijven omdat ik rustiger was.’

Van elkaar leren

Na vier maanden worden de kinderen teruggeplaatst bij moeder. We blijven gesprekken voeren over hoe we de twee culturen samen kunnen laten komen en staan ervoor open om van elkaar te leren.

De ondertoezichtstelling is inmiddels vier jaar geleden afgesloten en heel af en toe kom ik dit gezin nog tegen. De kinderen komen dan enthousiast op me afgerend. De moeder vertelde laatst trots dat ze werk heeft en hoe goed het met alle drie gaat. Dit zijn de dankbare momenten die deze soms pittige, maar prachtige baan met zich meebrengt.

Kijk vooral verder!

Ik leerde in dit gezin een belangrijke les: kijk verder dan alleen door je westerse bril met ónze normen en waarden in deze multiculturele samenleving. Laten we vooral vragen blijven stellen en ons best doen om te weten te komen wat er achter bepaald gedrag zit.

Tisja Poot,
jeugdbeschermer en beleidsmedewerker
Jeugdbescherming west

Foto: Kone Kassoum  – Pixabay 

Nog een blog lezen van onze jeugdbeschermer Tisja Poot zie: Het gezin dat ik nooit zal vergeten