Welkom op onze
blogpagina!

Het is 2 september 2019: voor het eerst in mijn leven ben ik op pad om te gaan staken. In de trein naar Den Haag stuur ik een selfie naar één van mijn beste vriendinnen. Deze vriendin heeft echt super rood bloed. We hebben natuurlijk allemaal rood bloed, maar zij heeft écht rood bloed. Ik stuurde haar de korte boodschap: ‘STAKEN! Spierbal emoji.’ Hetzelfde stuurde ik naar mijn vader. De vriendin reageert jubeljuigend dat ze trots op mij is enzovoorts. Een gek gevoel van trots komt hierdoor over me. Het mág ook wel eens, staken! De mensen in de jeugdzorg hebben, zo leerde ik, nog nóóit gestaakt en alleen al om die reden vond ik dat ik er bij moest zijn.

Ondertussen stuurt de vriendin de tekst en melodie door van ‘De Internationale’. Ze schrijft erbij dat ze het zelf ook wat lichtelijke overdreven vindt, maar dat je nooit kunt weten of het nog van pas komt bij het staken. Met daar achteraan een lachende emoji met tranen. M’n vader reageert met ‘Wij Den Ouden’s staken niet.’ Ik stuur hem vervolgens de muziek van ‘De Internationale’ door. Dan kun je richting de veertig gaan, niks is zo leuk als je vader pesten.

Inspiratie opdoen

Uiteindelijk waren het op die tweede september in 2019 vooral de verhalen van de sprekers die mijn gevoel bevestigden dat er op sommige vlakken in de jeugdzorg een mini-revolutie nodig is. Waarom kreeg mijn super lieve, maar wel 88-jarige opa die vanaf zijn twaalfde gerookt had, voor zijn dood nog allerlei dure behandelingen en onderzoeken, terwijl een vijftienjarige met een eetstoornis in combinatie met een depressie pas het volgende jaar terecht kan? Kortom, het staken bleek voor mij vooral een grote inspiratiesessie.

Aandacht vragen

‘s Avonds viel mij op dat er bij de nieuwsbulletins maar heel erg weinig aandacht voor dit item was. Niet veel later domineerden boeren, bouwers en klimaatstakers dag in dag uit het nieuws. Hun boodschap zal vast net zo belangrijk geweest zijn als de onze, maar zij hadden vooral iets dat wij niet hadden: middelen om de samenleving zo plat te leggen dat men er wel aandacht aan móést schenken. Aandacht vragen voor je problemen door een ander te belemmeren. Het irriteert me en ik ben er bovenal trots op dat dit niet de stijl is die door jeugdzorgmensen wordt verkozen.

Klem tussen hart en hoofd

Maar nu, we zijn een jaar verder. Heeft die staking zin gehad? Er wordt veel gezegd over hogere lonen in de zorg. We weten inmiddels allemaal door de wegrennende Kamerleden dat dit er niet gaat komen. Maar stel je eens voor: we worden wakker op een dag en die hogere lonen zijn er wel. We hebben een sector waar de financiële vergoeding naar ieders tevredenheid is. Zijn we er dan met onze mini-revolutie? Ik vrees van niet, want wat mij vooral opviel tijdens die staking waren de verhalen van professionals die ooit de opleiding zijn gaan doen omdat ze Michelle Pfeiffer in de film Dangerous Minds wilden worden en zich nu meer een hoog opgeleide hokjesvinker voelen. Professionals die zich klem voelen zitten tussen hart en hoofd, hulpverleners die opboksen tegen hun organisatiecultuur, maar zich niet gehoord en gezien voelen. En gaat een hoger salaris daarbij helpen?

Echt luisteren

Tuurlijk, ik weet ook dat het nu schrappen is én dat financiële tekorten en het niet kunnen behouden van goed personeel niet bevorderend werkt voor al het andere. Dus dat moet absoluut opgelost. Maar volgt de rest dan vanzelf? Voor al die andere zaken zullen de mensen uit de sector zelf op moeten staan en het simpelweg morgen anders gaan doen dan vandaag. Dat hoeft niet groots en meeslepend, dat kan ook met kleine, ogenschijnlijk simpele aanpassingen en vernieuwde denkrichtingen waardoor de sector beetje bij beetje weer meer kleur krijgt. Door te beginnen met echt te gaan luisteren, óók wanneer er kritiek komt op wat we doen.

Verschil maken?

Er is een hoop dat we niet kunnen beïnvloeden. Daar moeten we dan ook vooral niet teveel aandacht aan besteden. Althans, dat is mijn tactiek. Ik heb weer een andere ietwat activistische vriendin die nu zou zeggen: ‘Nico, met dit soort passief gedrag zouden er nooit mensen op de maan gekomen zijn.’ Oké, fair enough, maar ik probeer nou eenmaal gewoon binnen mijn eigen vierkante meter te kijken wat ik kan doen. Waar kan ik het verschil maken? Waar ik er voor kan kiezen om dingen anders te doen. Om net dat schuifje anders te zetten. Soms is het nodig om hard de beuk erin te gooien, dat klopt, maar vaak begint het ook gewoon bij zelf voelen en vinden dat je iets niet langer gaat doen op een bepaalde manier. En daarover in gesprek te gaan met elkaar om misschien wel een ander bewustzijn te creëren.

Wachten hoeft niet

En dat is eigenlijk waar ik over na zat te denken nu er op dinsdag 1 september weer een jeugdzorgmanifestatie gepland staat. Wat kan er wel? En wat kan er nu? En wat kan ik? En wat kan jij? Die vragen beantwoorden en besluiten het gewoon te gaan doen, dat kan ieder moment van de dag. Daarvoor hoef je op niks en niemand te wachten.

Nicoline den Ouden, projectmanager Expertiseteam Complexe Zorg, regio Midden-Holland

Foto: Jeugdbescherming west (het meisje op de foto heeft geen enkele relatie met dit verhaal)