Begeleide bezoeken: met een lach en een traan
#praktijkverhalenEén van je taken als jeugdbeschermer is het begeleiden van bezoeken. In sommige gevallen is deze begeleiding noodzakelijk. Soms vanwege de veiligheid van het kind en soms vanwege observaties die gedaan moeten worden. Ik heb vele bezoeken begeleid en ben met ouders en hun kinderen op veel verschillende plekken in het land geweest. Deze begeleide omgangsmomenten zijn natuurlijk voor alle betrokkenen spannend. Ouders en jeugdigen voelen zich vaak op hun vingers gekeken. Daarom proberen jeugdbeschermers er altijd een zo ontspannen mogelijke situatie van te maken.
Kilo’s taart en snoep worden met elkaar weg gegeten, want ouders willen er vaak een feestje van maken. Er wordt in binnenspeeltuinen afgesproken en ik geloof dat ik genoeg heb gesjoeld voor de rest van mijn leven. Je krijgt op deze manier een intiem kijkje in de relatie tussen de ouders en hun kinderen en daar ben je je als begeleider goed van bewust. Ouders zitten echter niet altijd te wachten op deze pottenkijkers en laten dat soms ook merken.
Off road
Zo was ik een keer op pad met een vader en een dochter. De kinderrechter had besloten dat er observatiemomenten moesten zijn tussen vader en dochter om uiteindelijk mede hierdoor te kunnen beoordelen of het meisje bij hem zou kunnen opgroeien. Vader was nogal een scoutingtype en had waarschijnlijk al snel door dat ik dat juist niet was. Hij had aangekondigd een stevige wandeling in de natuur te willen maken en ik dacht nog, hoe erg kan het zijn? Nou, deze vader en dochter waren stevige doorstappers en vader ging, zo avontuurlijk als hij was, off road. Ik liet me niet kennen en deed net of ook ik dat soort zaken wekelijks deed. Waar hij zijn dochter hielp om takken en bosjes aan de kant te houden, deed hij dat voor mij juist niet wanneer ik als hekkensluiter ook nog aangestrompeld kwam. Hij had er duidelijk plezier in mijn geploeter aan te zien, en ach, ik gunde hem dat plezier wetende dat het voor hem een rotsituatie was om zo geobserveerd te worden.
‘Ik lijk op jou pap’
Maar ik ben ook met kinderen in gevangenissen geweest om hun ouders te bezoeken. Met één jongetje bezocht ik eens per acht weken zijn vader, jaar in en jaar uit. Altijd vroeg de vader hoe het op school ging, of het jongetje wel genoeg zijn best deed. Maar het ging niet goed op school. Het jongetje had erg veel last van woede-uitbarstingen en kon zich al helemaal niet een paar uur achter elkaar concentreren. Toen vader voor de zoveelste keer vroeg hoe het ging op school, zuchtte het jongetje: ’Ik lijk op jou pap.’ De vader keek mij verschrikt aan, niet wetende hoe hij hiermee om moest gaan. Ik knikte bemoedigend, trots op de jongen die zo eerlijk durfde te zijn. Het jongetje vertelde dat hij hulp kreeg in de klas en dat hij zo erg hoopte dat hij er rustiger door zou worden, want zei hij: ‘Ik wil niet net als jij naar de gevangenis.’ De vader kon niet omgaan met zoveel eerlijkheid wat hem emotioneel zo raakte en ik zorgde dat er een wat luchtiger onderwerp werd aangesneden. Dankbaar keek hij mij aan.
Een groene Ferrari
Of die keer dat we tijdens een begeleid bezoek met elkaar hadden zitten kleuren en één van de kinderen zijn kleurplaat, een Ferrari, aan zijn vader gaf met de vraag of hij hem op zou willen hangen thuis. De vader antwoordde dat hij dat niet kon doen omdat de auto met groen was ingekleurd en Ferrari’s nou eenmaal rood moeten zijn. Hij gaf de kleurplaat vervolgens terug aan zijn zoon die uit het lood geslagen achterbleef.
Speeltuin
En dan die keer dat ik met een moeder en dochter in een speeltuin was en net even ijsjes aan het halen was toen het meisje zich bezeerde. Ze zocht troost bij haar moeder, maar die was niet in staat dat te geven. Verslagen stonden ze me op te wachten waarna ik eerst het meisje troostte en daarna de moeder, die zich vreselijk voelde falen.
Autoritjes met pubers
Maar ik heb ook zoveel mooie momenten meegemaakt. Met gezinnen, die om welke reden dan ook even niet bij elkaar kunnen wonen, door een pretpark lopen en na een dag helemaal kapot, maar ontzettend voldaan zijn omdat ze zo’n fijne dag hebben gehad. De vele autoritjes met pubers die tijdens het autorijden ineens allerlei zaken met je bespreken waar ze eerder niks over kwijt wilden. Die ene moeder die ik steevast uit haar bed moest bellen en mijn auto in moest slepen, maar die tijdens het contact met haar kind weer zo opleefde en daarmee een sprankje liet zien van de moeder die ze ooit was geweest.
Er was iemand op wie hij leek
Ik was een keer bij de eerste ontmoeting tussen een vader en zijn zoontje. Door omstandigheden had het zesjarige jongetje zijn vader nog nooit gezien. Beiden waren vreselijk nerveus. Het mooiste was dat ze het eerste moment bijna in stilte elkaars gezichten opnamen en het jongetje aangaf dat hij zo blij was dat hij zag dat er iemand was op wie hij leek. Hij had allerlei vragen voorbereid voor zijn vader. Zijn vader had een typisch Engelse naam en het jongetje vroeg vanuit zijn eigen logica dus ook: ’Je heet John, kom je uit Engeland?’ We moesten er allemaal erg om lachen toen dat niet het geval bleek.
’Heb jij ook een moeder?’
Toen we na het bezoek samen in de auto zaten zei hij: ’Nicoline, jij weet alles van mij hè?’ Ik gaf aan dat ik waarschijnlijk wel een hoop wist ja. Vervolgens gaf hij aan dat hij ook voor mij een vraag had voorbereid, juist omdat ik alles van hem wist, wilde hij ook wel eens iets van mij weten. Ik zei: ’Kom maar op!’ Waarop hij vroeg: ’Heb jij ook een moeder en hoe heet zij eigenlijk?’
Nicoline den Ouden, projectmanager Expertiseteam Complexe Zorg, regio midden- Holland
Natuurlijk is er in verband met de privacy een andere naam gebruikt in dit praktijkverhaal | Foto: Pixabay
Lees ook onze andere praktijkverhalen op onze website
Geef een reactie