De sleutel tot succes bij jeugdzorgjongeren?
#opinieVoor wie mij kent, is het geen verrassing dat ik me nogal opwind over de problemen die jongeren tegenkomen als ze de jeugdzorg verlaten op het moment dat ze achttien jaar worden. Ik schreef er al eerder deze blog over: Jeugdzorg en bijna 18: van kostenpost naar investering. En nu is daar het tv-programma van Beau van Erven Dorens dat mij aan het denken en schrijven zet.
Beau van Ervan Dorens heeft het gewoon wéér voor elkaar om een programma te maken waarvan je na één aflevering al weet dat het de kijkers zal blijven boeien en raken. Het tv-programma heet ‘De Sleutel’ en Beau geeft in dat programma, daklozen een zetje de goede richting in door ze de sleutel van een huis te geven. Omdat hij bij eerdere projecten heeft gezien dat het knap lastig is om een leven op te bouwen wanneer de basis niet op orde is. Dat je nooit rust hebt wanneer je geen vaste woon- of verblijfplaats hebt. Dat je altijd moe bent en honger hebt. Dat je je schaamt. Of dat je in gevaar bent. Beau weet en laat zien dat het opbouwen van een nieuw leven begint met een dak boven je hoofd hebben. Staatssecretaris Blokhuis komt zelfs in beeld en zegt: ‘Ik denk dat dit de crux is. Eerst een huis en dan gaan we daarna eens praten over wat je verder nodig hebt.’
Hulp aan dak- en thuislozen
‘Housing First’ is een zeer succesvol model voor daklozen met multi-problematiek en wat gelukkig al een aantal jaren in diverse regio’s wordt ingezet om dak- en thuislozen te helpen. Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om te begrijpen waarom dit zo succesvol is, en goddank wordt dit bevestigd door het tv-programma van Beau. En toch kan ik niet voorkomen dat ik ook een beetje verdrietig word wanneer ik naar zo’n tv-programma kijk. Die mensen in beeld, die mensen die je zelf in het voorbij gaan wellicht ziet op straat of die je probeert te helpen als hulpverlener; zij zijn allemaal kind geweest. En vaak ook nog eens een kind wat ‘uitstroomde uit de jeugdzorg’ zoals dat heet.
Volgens de laatste schattingen van het CBS in 2016 is het aantal dak- en thuisloze jongeren de afgelopen vijf jaar met 50% toegenomen. Veel van hen hebben een jeugdzorgverleden. Wanneer ze na jaren tobben en zwerven uiteindelijk geholpen worden via het Housing First-model, zijn ze belast met een rugzak vol problemen en ervaringen waarvan je nou niet persé denkt: die had je echt eens even nodig om verder te komen in het leven.
‘Sorry, je bent nu volwassen!’
Dat ‘jeugdzorgverleden’ kost gemeenten een hele klap geld. Er wordt, en terecht, nogal geïnvesteerd in deze kwetsbare kinderen. Daarom kan ik er maar niet over uit dat in veel gevallen deze investering compleet wordt gestopt wanneer een kind achttien jaar wordt. Al die jaren begeleiding en behandeling ten spijt toch krijgen jongeren dan nog vaak te horen: ‘Sorry, je bent nu volwassen en hebt natuurlijk nog wel recht op hulp, maar alleen als je het zelf wilt. En oh… je hebt behoefte aan een huisje, zeg je? Ja hallo, alle jongvolwassenen hebben die behoefte, die huizen zijn er gewoon niet. Ja dat is echt heel naar, maar kom op, doe gewoon als alle andere leeftijdsgenoten, joh. W at jij wilt is een onrealistische eis. We kunnen je wel helpen hoor; met je psychische problemen, of met het vinden naar werk, een maatschappelijk werker regelen of iemand die je helpt met je post of financiën. Maar een huis, nee, sorry dat niet. Kun je niet terug naar je moeder?‘
Een dak boven je hoofd hebben
Terug naar het tv-programma van Beau. Een aantal mensen in het tv-programma krijgt een sleutel omdat men begrijpt dat het opbouwen van een nieuw leven begint met een dak boven je hoofd hebben. Maar betekent iets opbouwen niet dat er eerst iets afgebroken is? Juist, die investering, dat jeugdzorgverleden wat geen passend hulpverleningsheden werd omdat we nou eenmaal bij deze jongeren niet aan Housing First doen.
Slechtste investering die je kunt doen
Dat is toch eigenlijk heel erg gek? En, ik ben geen rekenwonder, maar dat is dan toch ook de slechtste investering die je kunt doen? Je wéét toch dat het kind waarin je jarenlang hebt geïnvesteerd middels jeugdzorg, je kostenpost voor de toekomst wordt als je die niet goed verder op weg helpt? Nou ja, voor diegenen die dat niet weten; kijk naar ‘de Sleutel’, dinsdagavond RTL 4.
PS: Hulde voor die gemeenten die dit hoog op de agenda hebben staan, jullie jongeren zijn jullie dankbaar!
Nicoline den Ouden, projectmanager Expertiseteam Complexe Zorg, regio midden- Holland
Foto: Jeugdbescherming west
Lees ook onder andere verhalen op de website
Geef een reactie