Huisbezoek: waardevol of tijdverspilling?
#kennisblogs voor professionals #praktijkverhalenSteeds vaker gaan we als jeugdbeschermer op huisbezoek. Door aan te sluiten bij mensen thuis, zijn we laagdrempelig en het levert hele andere informatie op. We klimmen uit onze ivoren toren en stappen in de wereld van onze gezinnen waar het echte leven plaatsvindt. Maar zitten er alleen maar voordelen aan deze nieuwe manier van werken en zo ja, voor wie zijn die voordelen dan precies? Daarover gaat deze blog.
Als de voordeur op een kier open gaat, zie ik een blonde pluk haar en één oog van een klein meisje. Ze zegt niks en kijkt verlegen. Ik doorbreek de stilte: “Hoi, ik heb een afspraak bij jullie, is mama thuis?” Nee, mama blijkt niet thuis te zijn. Ze is de hond aan het zoeken, want die had net gepoept in de gang en was daarna naar buiten geglipt. Ik zeg dat ik wel even buiten wacht en loop terug naar mijn auto. Een kwartier later komt moeder oververhit, maar mét hond aanlopen. “Sorry, sorry, die rothond ook. Ja… wacht nog even hier, of nee, stap er maar overheen en ga zitten. Ik ruim eerst de boel hier even op.”
K3 staat hard maar niemand kijkt
Ik ga zitten aan de eettafel, omdat de banken vol liggen met bewegende dekbedden waarvan ik vermoed dat er kinderen onder spelen. De armen onder de dekbedden pakken tussendoor wat boterhammen die op de salontafel staan. Op televisie zingt K3… heel hard…misschien om aandacht te trekken, want niemand kijkt. Moeder schuift wat later met een rood gezicht aan de eettafel en vraagt of ik koffie of thee wil. Ik besluit dat aanbod af te slaan, ik verwacht dat het zetten van een kop thee nog meer tijd in beslag gaat nemen.
Luid protest
We beginnen het gesprek en kunnen elkaar moeilijk verstaan. Ik vraag of de tv misschien uit kan. Ja natuurlijk kan dat en de televisie gaat snel uit. Dat vinden de bewegende dekbedden toch geen goed idee, want er klinkt nu luid protest vanaf de bank. Moeder staat op, zucht een keer diep, bukt naast de bank en legt de kinderen uit dat ze vanmiddag weer verder mogen kijken naar K3. Nu mogen ze boven gaan spelen, zodat mama kan praten met deze mevrouw. De jongste accepteert dat niet en het vraagt alles van moeders creativiteit om ze alle drie rustig naar boven te krijgen.
Eindelijk echt in gesprek
Het lukt haar en in deze nieuwe rust kan ik nu echt met haar in gesprek over de zitting van volgende week. Wat zijn haar verwachtingen en wat kan ik eraan bijdragen om haar goed voor te bereiden op wat er komen gaat?
Ik vraag, luister en leg uit. Vraag nog wat meer, moeder vertelt en ik licht toe . Het lijkt nog een echt gesprek te gaan worden, maar ondertussen wordt het boven steeds onrustiger. Als dan ook de deurbel gaat en de man van de woningbouw vraagt of hij nu naar de kapotte kraan kan kijken, is het voor moeder genoeg geweest. Ze smeekt bijna of we een nieuwe afspraak kunnen maken. Graag wel nog deze week, want anders kunnen ze het niet meer tijdig doorspreken met de advocaat.
Ruim twee uur verder…
Het is inmiddels 12.30 uur als ik naar buiten loop. Ik ben ruim twee uur verder, kan niks van mijn to-do-lijstje afstrepen en heb er nota bene een afspraak bijgekregen in een toch al overvolle agenda. Onderweg naar de volgende afspraak vraag ik me af wat hier is misgegaan? En is het wel mis gegaan of heeft het toch iets opgeleverd?
Goed beeld gekregen
Waardevol was het zeker. Het heeft me een schat aan informatie opgeleverd. Ik heb gezien hoe chaotisch de thuissituatie in de ochtend is, hoe het moeder niet was gelukt de rust in huis te creëren voordat de afspraak plaatsvond, hoe de hond niet tijdig was uitgelaten en dat de kinderen alleen thuis waren toen moeder de hond ging zoeken. Ik heb ook gezien hoe blij de kinderen aan het spelen waren met elkaar, dat ze ontbijt hadden gekregen en hoe goed moeder de rust kon bewaren toen ze de kinderen uitlegde dat ze boven konden gaan spelen. Ik heb gezien dat moeder contact houdt met de woningbouwvereniging over de kapotte kraan en deze tijdig laat repareren. Stuk voor stuk dingen waar ik op kantoor nooit zo snel een helder beeld van had gekregen en wat veel zegt over het gezin.
Ook voor moeder waardevol
Ook voor moeder was het waardevol. Ze hoefde geen oppas te regelen, geen kosten te maken voor de tram en niet binnen te stappen in een vreemd gebouw met de toch wat imponerende omgeving van hulpverleners en witte gesprekskamers.
Tijdsverspilling was het ook
Maar het was ook tijdsverspilling voor mij: er was behoorlijke reistijd, wachttijd en ik heb mijn doel niet helemaal bereikt. Moeder weet nog steeds niet alles over de komende zitting en voelt zich nog niet goed voorbereid.
Ook hoort bij huisbezoeken in het algemeen een bepaald ongemak: soms is het vies, wordt er veel gerookt, is er chaos, is de bank doorgezakt, heerst er spanning en zijn er luidruchtige of opdringerige huisdieren. Er zijn dagen dat ik na het werk, als ik mijn eigen huis bezoek, eerst doorloop naar de badkamer om alle indrukken en geuren letterlijk van me af te spoelen.
De tijdsverspilling weegt niet op tegen de waarde
Toch kan ik als hulpverlener niet anders dan concluderen dat het ongemak en de verspillingen niet opwegen tegen de waarde van het huisbezoek. De informatie die je meemaakt, waar je onderdeel van wordt als je de woonkamer binnen stapt, is uiteindelijk waar we het beste mee kunnen werken. Het echte leven bij de mensen thuis waar signalen en verhalen, ervaringen en gebeurtenissen worden.
En ja… ook als die ervaring poepende honden, plakkende vloeren, bewegende dekbedden en keihard K3 betekent.
Ilse, jeugdbeschermer Jeugdbescherming west
Foto: Shutterstock
Geef een reactie