Welkom op onze
blogpagina!

Not again! Dat is het eerste dat ik denk bij een situatie waar ik voor word opgeroepen. Een situatie van zo’n acht jaar geleden komt direct in mijn herinnering. En daar heb ik toen ontzettend veel pijn in mijn buik van gehad. In één van de gezinnen die ik toen als jeugdbeschermer begeleidde kwam de vader plotseling thuis terwijl hij tijdelijk niet thuis woonde. Dit omdat hij uitermate beschadigend en dreigend naar zijn gezinsleden was geweest. En hoe hou je dan de boel veilig? We hebben immers als jeugdbeschermers niet het recht om zomaar een vader de toegang tot zijn woning te ontzeggen. Ik zat met mijn handen in mijn haar. Het zal toch niet zo zijn dat we nu zijn vijf(!) kinderen in veiligheid moeten brengen en ze dus ergens anders heen moeten? Wat ga ik doen om voldoende veiligheid te creëren? En hoe? Gelukkig hebben we toen met het inzetten van een tijdelijk huisverbod voor de vader de kinderen in huis kunnen houden. En de vader, en daarmee dus het gevaar, erbuiten! Onlangs kwam ik in een vergelijkbare situatie terecht.

Dit gezin komt uit Azië waar er voor beide ouders, maar ook voor hun kinderen, ontzettend veel fysieke en emotionele onveiligheid was geweest. Bijna alle gezinsleden hadden in meer of mindere mate een trauma opgelopen en meerdere gezinsleden hadden forse PTSS-klachten. Dat had zijn weerslag op het functioneren van het gezin en op de vader in het bijzonder.

Deze vader had het zwaar

Vader had heel nare dingen gezien en meegemaakt en had het zwaar. Heel zwaar. Hierdoor kon de vader op zijn slechte momenten geluid en de aanwezigheid van zijn kinderen überhaupt niet verdragen. Hij raakte dan compleet gedesoriënteerd, gefrustreerd en in een soort paniek met als gevolg dat hij dan buiten zichzelf van boosheid raakte. In zijn paniek had hij al meerdere keren gedreigd om zichzelf en anderen iets aan te doen. Er werd dan geslagen en geschreeuwd.

In de praktijk betekende dit voor het gezin dat de kinderen dus de hele dag stil moesten zijn en dat de ramen en deuren gesloten moesten blijven om geen geluid van buiten te horen. Hoe doe je dat als je aan een hele drukke weg woont en het lekker warm is? Het was wachten op het volgende incident. En inderdaad dat gebeurde. De vader was helemaal de kluts kwijtgeraakt. Hij had een mes gepakt en staan schreeuwen. De moeder had de politie gebeld en vader was meegenomen om beoordeeld te worden.

Vader gooit zijn eigen glazen in

De vader had al een heel lange tijd begeleiding en behandeling, maar dit had helaas niet het benodigde resultaat opgeleverd. De vader bleef instabiel en daarmee een gevaar voor zichzelf en voor anderen. Wat hij, zijn vrouw en de kinderen nodig hadden, was een plek voor hem waar er sprake was van rust en voorspelbaarheid. Vanuit die rust was het contact met zijn vrouw en kinderen goed en was het een ontzettende warme betrokken vader. Tijdens eerdere crisisopnames was duidelijk geworden dat het dan goed met de vader ging. Iedereen had vrede met zo’n oplossing: vader zou ergens anders gaan wonen en van daaruit goed contact met zijn gezin hebben.

Maar dat bleek nog niet zo gemakkelijk. De vader stond al langer op de wachtlijst voor een vorm van beschermd wonen, maar had zichzelf geen dienst bewezen door in zijn paniekmomenten dreigend naar hulpverleners te zijn. Hij had spreekwoordelijk gezegd al meerdere keren zijn eigen glazen ingegooid. Eén keer zelfs letterlijk. Als de vader op een wachtlijst kwam, dan gebeurde er altijd wel wat met hem – en eerlijk is eerlijk – vaak ook dóór hem. Dat zorgde ervoor dat telkens weer een behandeling werd afgebroken of een plaatsing niet meer door kon gaan. Heel begrijpelijk, maar na vele jaren van hulpverlening behoorde meneer nu tot de categorie van mensen die onbemiddelbaar waren. Hij bleef noodgedwongen thuis met alle risico’s van dien.

Hoe gaan we veiligheid creëren?

Vanuit het CIT werden wij betrokken na het laatste incident en dan kom je voor de vraag: hoe gaan we veiligheid creëren? Of met andere woorden: hoe nemen we het gevaar weg uit de situatie? De vader kwam nergens meer voor in aanmerking ondanks dat hij en zijn naasten allemaal wel mee wilden werken. Het zal toch niet zo zijn dat de kinderen dan eruit moeten, omdat er geen plek is voor deze man en we anders hun veiligheid niet kunnen waarborgen?

Waar ik tegenaan liep was de negatieve kant van het zorgstelsel zoals het in Nederland is ingericht, waarbij iedereen nog te veel voor zijn eigen toko verantwoordelijk is. Er is naar mijn mening te weinig samenhang en samenspraak. De GGZ had na boze doodsbedreigingen van de vader het dossier gesloten. In de maatschappelijke opvang was er geen passende plek of pas na een heel lange wachtlijst. Dat lukte niet meer, want dan was er al weer een volgend incident gebeurd waardoor meneer niet meer voor deze plek in aanmerking kwam. En voor een betere woning op een rustigere plek kwam het gezin niet in aanmerking. Ondertussen liep de spanning met de dag verder op.

In verzet tegen de uithuisplaatsing

Dan moet je dus werkelijk gaan overwegen om naar de kinderrechter te gaan om een verzoek tot uithuisplaatsing voor de kinderen te gaan doen omdat je niet meer weet wat je anders moet doen om veiligheid te creëren. Werkelijk alles in mij verzette zich hier tegen. Ik ga toch geen getraumatiseerde kinderen uit huis halen en een verder trauma aanbrengen omdat het systeem in ons rijke Nederland niet is ingericht op opvang voor zo’n kwetsbare man? We zetten altijd alles op alles om een uithuisplaatsing te voorkomen, maar tegelijkertijd voelde ik mij ook ontzettend met mijn rug tegen de muur staan.

Uiteindelijk konden de kinderen gelukkig thuis blijven bij hun moeder. Tijdens het laatste incident had de vader namelijk in zijn paniek een agent mishandeld en daarmee iets strafbaars gedaan. Hoe naar dit natuurlijk was voor de betreffende agent, het was voor het gezin wel het begin van de verandering. De vader kreeg hierdoor een straf opgelegd en een gedwongen opname in een psychiatrische kliniek. Samen met Veilig Thuis hebben we toen aangegeven dat deze man echt niet naar huis terug kon omdat dan de veiligheid van de nog jonge kinderen dan ernstig in gevaar kwam en mogelijk de kinderen dan niet meer thuis konden blijven wonen. De rechter besloot dat de vader pas vrij kon komen als er een goed plan was voor de vader wat betreft behandeling en wonen.

Laat kinderen geen sluitstuk maar openingszet zijn

Vanaf dat moment is het eindelijk gaan lopen en kwamen alle betrokken partijen onder regie van de gemeente bij elkaar. Er werd samengewerkt, gedacht vanuit mogelijkheden en is er een goed plan voor de toekomst gekomen. De vader kreeg vervolgens wel een hogere urgentie op de wachtlijsten en kwam terecht bij passende, outreachende GGZ-hulpverlening, waaruit hij zich niet zomaar kon terugtrekken. Boven alles kwam er uitzicht op een plek waar hij in rust kon gaan verblijven zodat hij op zijn goede momenten van zijn gezin kon gaan genieten en zij van hun man en vader. Zonder onveiligheid.

Eind goed, al goed zou je dan zeggen. Ja, maar ik blijf het lastig vinden dat er een crisis, een beschadigde agent en dreigen met een uithuisplaatsing nodig waren voordat het lukte om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Kunnen we dit in ons welvarende land nou niet net iets beter regelen? De veiligheid van kinderen kan daarin toch niet het sluitstuk zijn, maar moet toch de openingszet zijn?

Dirk Blijleven,
maatschappelijk werker Crisis Interventie Team
Jeugdbescherming west

Wilt u meer weten over ons Crisis Interventie Team, kijk dan op: Crisis Interventie Team.

Nog een blog lezen van maatschappelijk werker Dirk Blijleven, zie: Te vroeg volwassen… | CIT

Foto: Jeugdbescherming west