Welkom op onze
blogpagina!

Knel zitten tussen ruziënde gescheiden ouders is heel schadelijk voor een kind. Hoe begrijpelijk de emoties en de boosheid van ouders ook, voor het belang van hun kind(eren) moeten ze de strijdbijl zien te begraven. Ze hoeven geen beste vrienden te worden, maar wel partners in ouderschap. Hen daarbij begeleiden is niet makkelijk. Strijdende ouders hebben de neiging om jou te willen overtuigen van hun gelijk. En de situatie kan erg explosief zijn waardoor je als hulpverlener het gevoel kan hebben dat je in een mijnenveld loopt. Als je met de ene ouder meer gesprekken hebt gevoerd, kan het voor de ander voelen alsof je in het kamp van de andere ouder zit. Dit vraagt veel van jou als hulpverlener. Wij hebben veel ervaring opgedaan met het begeleiden van ouders in een complexe scheiding en hebben een paar praktische tips hoe je als hulpverlener met dit soort situaties om kunt gaan.

1. Spreek ouders als het mogelijk is samen

Strijdende ouders hebben de neiging via jou de andere ouder in beweging te brengen onder het mom van ‘Zeg jij dat maar want naar mij luistert hij toch niet!’ Het is belangrijk dat ouders zich ervan bewust worden dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor de oplossing en dat is best lastig. Het werkt goed om ze samen te spreken. Wat je ziet in de interactie kun je goed aanvoeren om het probleem voor het kind te schetsen. Je kunt benoemen wat hun strijd met jou doet: ‘Ik voel de spanning tussen jullie, of ik zie hoe jullie elkaar niet aankijken of hoe jullie ruzie maken. Jullie kind voelt dit nog 1000 maal sterker omdat die van jullie beide houdt.’

2. Zorg voor een eerlijke verdeling van de aandacht

Omdat het allemaal zo gevoelig ligt, is het belangrijk dat beide ouders zich gehoord voelen. Meerzijdig partijdig werken is daarom heel belangrijk. De verhalen van alle betrokkenen zijn even belangrijk. Let erop dat je beide ouders even vaak spreekt en dat ieder zijn verhaal kan doen. Dat geeft een gevoel van evenwicht. Je kunt ook een collega betrekken voor het spreken van de andere ouder of om het gesprek met ouders samen te doen. Je kunt de rollen in het gesprek dan goed verdelen.

3. Maak meteen aan het begin duidelijke afspraken over de communicatie

Maak heel duidelijke afspraken over hoe je met elkaar gaat communiceren. Gaan jullie wel of niet met elkaar mailen? Zo ja, spreek dan af de andere ouder altijd in de c.c. op te nemen. Wel of geen WhatsApp of sms gebruiken? En zo ja, voor welke onderwerpen wel en voor welke onderwerpen niet? Spreek af dat ouders alleen mogen communiceren over afspraken/zaken die betrekking hebben op het kind en niet over elkaar. Zet de afspraken ook op papier, dan kun je naar terug verwijzen.

4. Haal het kind erbij

De focus van de gesprekken moet liggen op het welzijn en de belangen van het kind, daar zijn ze als ouders samen voor verantwoordelijk. Dat is ook wat voor hen allebei gelijk is, beide ouders willen immers het beste voor hun kind. Het werkt goed om dit tastbaar te maken en het kind erbij te halen. Niet fysiek, daar moet je een kind niet mee belasten, maar door een foto op tafel te zetten. Benoem dat ook heel expliciet: ‘Wij zitten hier bij elkaar omdat jullie tot een oplossing moeten komen voor dit prachtige kind.’ Als ouders afdwalen of te lang over hun eigen belang willen praten, breng dan de focus weer terug naar het belang van het kind. Een foto maakt het heel tastbaar.

5. Spreek af op neutraal terrein

Een serieus onderwerp als dit leent zich niet voor een keukentafelgesprek bij één van de ouders thuis. Dat zou voor beide ouders heel onveilig kunnen voelen. Je wilt dat ouders het belang om tot een oplossing te komen goed begrijpen. Door op kantoor af te spreken geef je meer lading aan het gesprek en positioneer je jezelf als hulpverlener.

6. Geef ouders inzicht in het effect van een scheiding op een kind

Veel ouders onderschatten het effect van hun gedrag op hun kind. Ze denken ten onrechte dat hun kind de spanning die er tussen hen hangt niet voelt. Of ze maken niet openlijk ruzie maar praten niet tegen elkaar of maken alleen ruzie als de kinderen op bed liggen en gaan ervan uit dat de kinderen er niets van meekrijgen. Kinderen hebben vaak heel veel last van die spanningen maar zullen er vanuit loyaliteit niets over zeggen. Het helpt om ouders uit te leggen hoe dit is voor hun kind aan de hand van praktijkvoorbeelden. Een goed voorbeeld is bijvoorbeeld het afzwemmen van een kind. Zorgen over de ouders kunnen een kind belemmeren om ongedwongen te genieten van iets leuks als een zwemdiploma halen. Gedachten als ‘Oh jee, wat als papa en mama ruzie gaan maken? Of als papa zijn nieuwe vriendin maar niet meeneemt want dan wordt mama zo verdrietig.’ Op www.villapinedo.nl vind je veel ervaringsverhalen van kinderen die je kunt gebruiken.

7. Heb aandacht voor het verdriet en de pijn van de ouder

Ouders bij wie de scheiding een gezamenlijk besluit is, komen meestal niet in een strijd terecht. Bij strijdende ouders is het meestal de ene partner die wil scheiden en de andere partner diegene die wordt verlaten. Dat maakt dat beide ouders in een heel verschillende fase zitten van het verwerken van het verlies van hun relatie. Sta stil bij dit rouwproces waar ouders doorheen moeten. Beide ouders hebben erkenning nodig voor hun gevoelens en verdriet. De partner die verlaten is maar ook de partner die vaak na een lange periode het besluit heeft genomen. Soms is een individueel traject nodig om een ouder hierbij te ondersteunen. Pas als ouders elkaar erkennen en begrijpen, kunnen ze elkaar de rol gunnen als collega-ouder.

We hopen dat dit wat handvatten biedt in de omgang met ouders die na een scheiding op gespannen voet staan met elkaar. Wij geven ook advies aan professionals in Haaglanden en Zuid-Holland. Meer informatie vind je op de website van Jeugdbescherming west.

Jo Ella en Claudia zijn experts op het gebied van complexe scheidingen. Zij werken voor het expertiseteam complexe zorg van Jeugdbescherming west.